Nazioarteko egunak

URTARRILA

• Urtarrilak 1: URTE BERRI ON 
• Urteberri-eguna urtearen lehen eguna da. Jaialdi honen data egutegiaren arabera aldatzen da. Ohikoena urtarrilaren 1a da, munduko herrialde gehienetan erabilitako eta Gregorio XII.a aita santuak 1582anezarritako gregoriotar egutegiarena. Euskal herrian, Gabonzaharra ospatzen da bezperan. Iparraldean gorde den tradizioan, urteko lehen egunari urtats esaten zaio, urtearen hasiera denez. Baztanen eta bertze hainbat lekutan "Urtetx, urtetx!" esaten dute urteberriko kantaren amaieran.
• Urtarrilak 27: Holokaustoko biktimen eguna 

Holokausto genozidio sistematikoa izan zen, naziek eta haien laguntzaileek 1933tik 1945era juduekin egindakoa. Alemanian hasi ziren juduen kontrako lehen erasoak,Hitler agintari zela. hala, 1938tik aurrera indartu egin ziren juduen kontrako neurriak.

Egun honetan holokausto victimen oroipen bat egiten da.

OTSAILA

Otsailaren 4a- Kantzerraren aurkako eguna.

Minbizia hazkundea eta barreiadura zeluletako kontrolatu gabeko prozesua da. Ia gorputzeko edozein lekutan ager daiteke. Prebentzioa eta detekzio goiztiarra funtsezkoak dira gaixotasun honen eraginaren igoera kezkagarria gelditzeko. Erdialdeko eta hegoaldeko Amerikara, Afrikara, Asiara, kasuen % 60tako gehiago erakartzen dute. Eskualde horiek maila osorako heriotzen % 70 erregistratzen dute, gaixotasunaren detekzio goiztiarrik ezagatik eta tratamenduetarako sarbideagatik batez ere egoteagatik.

Otsailaren 6a- Mutilazio Genital Femeninorako Zero Tolerantziatako eguna

Emakumearen organo genetikoak aldatuz edo kaltetuz osatutako prozedura guztiak biltzen ditu, medikuek erabakiak hartu ez dituzten arrazoiengatik, eta nazioartean aitortzen da emakumeen eta nesken giza eskubideen urraketa.

Sexuen arteko desberdintasun sakona islatzen du eta emakumeen eta nesken aurkako bereizkeria da. Praktika osasun, segurtasun eta osotasun fisikorako eskubideak dituztenei, tortura eta tratamendu krudel, anker edo degradatzaileei eta bizitzeko eskubiderik ez izateko eskubidea urratzen duten kasuetan izaten da.

Otsailaren 11a- Gaixoaren eguna

Lourdes Ama Birjinaren jaiak eliza katolikoak aitortzen du gaixoen munduaren egunean, eta egun hauetan, otoitzak eta egintza liturgikoak konfiantza ematen diete gaixoek bizitza osoan egiten duten mina prozesatzeko

Otsailaren 12a– Chileren independentzia gerra

Txileko independentzia prozesu historikoari esker, Txileko emantzipazioa Espainiako Inperioari eman zion, garai koloniala amaitu eta errepublika independentea eratzen hasi zenean,1810-1818.urteetan

Otsailaren 11a-I nternet Aseguruko eguna (Safer Internet Day)

Mundu osoko 70 herrialde baino gehiagok parte hartzen du, eta internetari buruz sentsibilizatzea da helburua, batez ere gazteenen artean, eta munduan dagoen zatiketa digitala amaiera jartzea

Otsailaren 20a- Justizia sozialaren eguna

Gizarte Justizia Munduko Egunaren ospakizuna nazioarteko komunitatearen lana babestea da pobrezia desagerrarazteko eta enplegu betea eta lan duina sustatzeko, sexuen arteko berdintasuna eta gizartearen ongizatea eta gizartearen justizia lortzeko.

Otsailaren 27a- transplantearen egun nazionala(bereziki Espainian)

Egun honekin organo-dohaintzaren onurako populazioa kontzientziatzea bilatzen da: bizitza beste gizaki bati ematea.

 Otsailaren 28a- gaixotasun arraroen eguna

Kanpainak gaixotasun arraroen inguruko sentsibilizazioa eta familien desberdintasun eta injustizia egoeretan arreta erakartzea du helburu.

MARTXOA

• 1. Emakume Langilearen Nazioarteko Eguna martxoaren 8an ospatzen da. Emakumeen eskubideen aldeko borroka ezberdinak gogoratzeko zein eskubide horiek betetzea eskatzeko erabiltzen da eguna.
• 2. Poesiako Nazioarteko Eguna martxoaren 21an ospatzen da. Funtsezko hitza eta gure garaiko hausnarketa kontserrarazteko helburuarekin.
• 3. Uraren Nazioarteko Eguna martxoaren 22an ospatzen da, ingurumenaren eta garapenaren gaineko Nazio Batuen Konferentziaren gomendioen arabera.
• 4. Norvuzren Nazioarteko Eguna martxoaren 21an ospatzen da.Urtero, mendebaldeko, erdialdeko eta hegoaldeko Asian, Kaukasoko gizon eta emakumeak,Balkanetako eta beste eskualde batzuek elkarrekin ospatzen dute Novruz ospatzeko, ingurune
• bateanUrte berriaren hasiera eta udaberrira iritsiko diren jaiak. 

APIRILA

• APIRILAREN 6an :  GARAPEN ETA BAKEAREN NAZIOARTEKO EGUNA

Nazio Batuen Batzar Orokorrak apirilaren 6a Garapenerako Kiroleko eta Bakeko Nazioarteko Eguna aldarrikatzea erabakitzen du.

Datak, 1896ko, aro modernoaren lehen Joko Olinpiarren inaugurazioa ospatzen du, Atenaseko hirian (Grecia).

Nazioarteko antolaketa konpetenteak gonbidatzen ditu Estatuetara, Nazio Batuen eta, bereziki, beraren gaineko Nazio Batuen Bulegoaren sistemara, kiroletako nazioartekoak, eskualdekoak eta nazio antolaketak, sozietate zibila, gobernuz kanpoko erakundeak sartuta eta sektore pribatua, eta elkarlanean ari diren, Garapenerako Kiroleko eta Bakeko Nazioarteko Egunean ikus dezaten kontzientzia 

• APIRILAREN  7an:  MUNDUKO OSASUN EGUNA

 1948an, Osasuneko Munduko Lehen Batzarrak «Osasuneko Munduko Egunean» koka zedila Osasunaren Mundu Erakundearen fundazioa ospatzeko proposatu zuen. 1950etik, Osasuneko Munduko Egunean dator apirilaren 7 bakoitza ospatuz. Urtero egun horretarako elije-a osasun-gai espezifikoa intereseko lehentasunezko area OMS.1-erako nabarmentzeko

Depresioak eragiten die adin guztietako eta baldintza sozialetako eta herri guztietako pertsonei. Buruko larritasuna eragiten du eta eragiten dio barne eguneroko zeregin sinpleenak burutzeko pertsonen ahalmenari, efektu ezin okerragoak aukeretan familiarekin eta lagunekin erlazioen gainean eta bizimodua ateratzeko ahalmenaren gainean dituen. Kasuetako txarrenean, depresioak eragin dezake suizidioa, gaur egun 15eko pertsonen arteko bigarren heriotza kausa 29 urtetara dena

• APIRILAREN 23an: LIBURUAREN NAZIOARTEKO EGUNA

Liburuaren Nazioarteko Eguna mundu mailan ospatzen den eguna da. Helburua irakurketa, liburugintza eta jabetza intelektuala egile eskubideen bitartez bultzatzea da. 1995. urteetik UNESCOk sustatzen duen nazioarteko eguna da. 1996ko apirilaren 23an hainbat herrialdeetan hasi zen ospatzen eta 2008rako ehun herrialde baino gehiago batu ziren. 1616an bat dator Miguel de Cervantesen heriotzarekin, William Shakespearekin eta Garcilaso de la Vegarekin.

•  APIRILAREN 28an:  LANEAN OSASUN ETA SEGURTASUN IZATEAREN EGUNA

Segurtasuneko eta laneko osasunaren eguna urtero apirilaren 28an ospatzen da. Laneko Osasuneko Munduko Egunean lanaren istripuen eta mundu guztiko gaixotasun profesionalen aurkako prebentzioa bultzatzen du. Bada nazioarteko arreta arazoaren tamainaren gainean erdiratzera zuzendutako sentsibilizazio kanpaina bat eta gainean nola sorrera eta segurtasunaren eta osasunaren kulturako igoerak lagun dezake heriotza-kopurua eta lanarekiko erlazionatutako lesioak txikiagotzen. Segurtasuneko Munduko Eguna eta apirilaren 28ko Laneko Osasuna ospatzen ditu lan-istripuen eta mundu guztiko gaixotasun profesionalen aurkako prebentzioa bultzatzeko. Bada arreta erdiratzea den zeinen helburua sentsibilizazio kanpaina segurtasunaren eremuan eta laneko osasunean joera berrien gainean eta lesioen tamainaren, gaixotasunen eta lanarekiko erlazionatutako heriotzen gaineko nazioarteko maila.

• APIRILAREN 22an:  LURRAREN EGUNA

Lurraren Eguna apirilaren 22an ospatzen da mundu osoan Lurraren natura-ingurunearen aldeko kontzientzia sustatzeko. Proposatzailea Estatu Batuetako Gaylord Nelson senataria izan zen, egun hori proposatu baitzuen superpopulazioaren, kutsaduraren, biodibertsitatearen eta Lurra babesteko beste ingurumen-kezka batzuei buruzko kontzientzia piztearren

Lehen agerraldia 1970eko apirilaren 22an egin zen, Estatu Batuetako Gaylord Nelson ingurumenaren aktibista eta senatariak sustatua, ingurumen-agentzia bat sortzea eskatzeko. Gizarte-presioaren ondorioz, Estatu Batuetako gobernuak Environmental Protection Agency (EPA) agentzia sortu zuen, eta ingurumena babesteko lege batzuk eman zituen

MAIATZA

• Maiatza 1:LANGILEEN NAZIOARTEEKO EGUNA

Nazioarteko Lan Eguna edo maiatzaren eguna munduko lan mugimenduaren ospakizun ospetsua da. Eguneroko lana da, batez ere, mugimendu sozialistaren, anarkistaren eta komunistaren aldeko gizarte-eta lan-eskakizun desberdinak ezagutzea, batez ere.
Estatu Batuetan, Kanadan eta beste herrialde batzuetan ospatzen den oroitzapen hau ez da ospatzen. Horren ordez, Labor Day ospatzen da irailaren lehen astelehena New Yorken ospatutako desfilea eta Lan Zaldunen Orden Nobleak antolatuta

• Maiatzaren 15:FAMILIEN NAZIOARTEKO EGUNA

Familien Nazioarteko Eguna ospatzen da maiatzaren 15ean. Aurten, familien hezkuntza eta ongizatea sustatzen duten familien eta politiken eginkizuna azpimarratzen da, haurrentzako hezkuntza eta haurrentzako eta gazteentzako hezkuntza jarraitua barne.
Era berean, arreta-unitateko kideen garrantzia azpimarratzen du: gurasoak, aiton-amonak, anai-arrebak, eta abar. Lanaren eta familiaren bizitza bateratzeko eta gurasoei laguntzera zuzendutako jardunbide egokiak hezitzaile eta zaintzaile gisa. Era berean, jardunbide egokiak azpimarratzen ditu sektore pribatuan, lanean ari diren amei eta aitaei, gazteei eta adinekoei lanean laguntzeko.( http://www.un.org/es/events/familyday/)

• Maiatzaren 5a - EMAGINAREN NAZIOARTEKO EGUNA
• Maiatzaren 15a - Familien Nazioarteko Eguna
• Maiatzaren 17a - HOMOFOBIAREN ETA TRANSAFOBIAREN KONTRAREN NAZIOARTEKO EGUNA
• Maiatzaren 22a - ANIZTASUN BIOLOGIKO NAZIOARTEKO EGUNA
• Maiatzaren 24a - BAKEAGATIKO EMAKUMEETAKO ETA DESARMATZEKO NAZIOARTEKO EGUNA

EKAINA

Ekainaren 4a: Umeei agrezioen nazioarteko eguna: Egun honetan, pertsona batzuk dirua lortzen dute umeei egiten diren agrezioak inbestigatzeko.

Ekainaren 5a: Munduko ingurumenaren nazioarteko eguna: Egun honetan estatu batzuk bere kontsumoa murrizten dute.

Ekainaren 12a: Umeen lanaren kontra nazioarteko eguna: Egun honetan jende asko manifestazioak egiten dituzte umeek lana ez egiteko.

Ekainaren 14a: Odol donhaintzaren nazioarteko eguna: Egun honetan pertsona asko odola ematen dituzte beste jendeari behar dutelako.

Ekainaren 16a: Afrikako umeen nazioarteko eguna: Egun honetan jendea afrikako umeei apadrinatzen dituzte, bizitza hobeagoa ukitzeko.

Ekainaren 18a: Zuhaitzeen nazioarteko eguna: Egun honetan pertsonek zuhaitzak plantatzen dituzte.

                         UZTAILA

• Uztailak 1:  KOOPERATIBEN NAZIAORTEKO EGUNA

Kooperatiben Nazioarteko Eguna 1923tik ospatzen du urtero Nazioarteko Kooperatiben Elkarteak (ICA). Egun honen helburua kooperatiben garrantziaz ohartaraztea da, baita enpresa hauen eta Gobernuen arteko elkarlana sustatzea ere.

• Uztailak 4: ESTATU BATUAREN INDEPENDENTZIAREN EGUNA

• Uztailak 6: MUSU LAPURTUAREN EGUNA

• Uztailak 9: VENEZUELAKO INDEPENDENTZIAREN EGUNA
• Uztailak 10: BAHAMAREN INDEPENDENTZIAREN EGUNA
• Uztailak 11: BIZTANLERIAREN MUNDUKO EGUNA

Gai demografikoei buruz kontzientzia hartzeko urtero ospatzen den ekitaldia da. Garapenerako Nazio Batuen Programak ezarri zuen egun hau.

• Uztailak 15: GAZTEEN TREBETASUNAREN MUNDUKO EGUNA
• Uztailak 18: NELSON MANDELAKO NAZIOARTEKO EGUNA

Nelson Rolihlahla Mandela apartheidaren aurkako ekintzaile eta politikari bat izan zen. 1994tik 199ra herrialde horretako presidentea izan zen, hauteskunde demokratikoen bidez hautatutako lehena. Gaztetatik apartheidaren aurkako aktibista izan zen, eta Afrikako Kongresu Nazionala alderdiko kide. Mandelak elkarrizketa eta adiskidetzea bultzatzeaz gain, arraza ugariko Hegoafrika demokratiko baterako bidearen zati handi bat zuzendu zuen.

Mandelak 250 sari baino gehiago jaso zituen. Horien artean, 1993ko Bakearen Nobel Saria. 2009ko azaroan, Nazio Batuen Batzar Orokorrak jakinarazi zuen Mandelaren urtebetetzea, uztailaren 18a, 'Mandelaren eguna' izendatu zuela.

• Uztailak 26: AITON-AMONEN NAZIOARTEKO EGUNA

• Uztailak 30: ADISKIDETASUNAREN NAZIOARTEKO EGUNA

                                

ABUZTUA

• Abuztuak 12: GAZTERIAREN NAZIOARTEKO EGUNA
•  Urtero, abuztuaren 12an, Nazio Batuek 1995ean ezarritako egun hau ospatzen da, Gazteentzako Mundu-mailako Ekintza Programaren kontzientziazio handiagoa bultzatzeko. Urtero gai bat aukeratzen dute gazte-erakundeekin, Informazio Publikoko departamentuarekin eta Nazio Batuen Sistemako beste bulego eta agentzia batzuekin batera. Programa honek munduko gazteak animatzen ditu beren herrialdeetan gazteen egoerari buruz kontzientziatzeko jarduerak antolatzera. Aurten aukeratutako gaia "Gazteak Bakea Eraikitzen" da. 
• Abuztuak 23 :ESKLABU MERKATARITZAREN ORITZAPEN ETA DEUSEZTEAREN NAZIOARTEKO EGUNA
• UNESCOk 1997an sortu zuen esklaboen borrokarako omenaldia, askapenagatik eta memoria instituzionalizatzeko modua gisagatik ahaztu Gabe.
  

IRAILA

• Irailak 5: ONGINTZAREN NAZIOARTEKO EGUNA

Ongintzak lagun diezaieke elkarrizketaren sustapenari, solidaritateari eta pertsonen arteko elkarrekiko ulermenari. Krisi humanitarioen efekturik txarrenak arin ditzake ere, osasunaren arretako zerbitzu publikoak, heziketa, etxebizitza eta haurtzaroaren babesa osatuz.

• Irailak 8: ALFABETATZEAREN NAZIOARTEKO EGUNA

                          FIBROSI KISTIKOKO GAIXOTASUNAREN MUNDUKO EGUNA
Helburu nagusia da fibrosi kistikoa duten pertsonen egoera mundu guztian jakinaraztea eta, desberdintasunak tratamenduan saihesteko, bere bizi-kalitatea hobetzea. 
Fibrosi Kistikoa gaixotasun genetiko larri ohikoenen bat da. Gaixotasun kroniko hau organo desberdinetara eragiten du, batez ere birikak eta pankrea.
                          BORONDATEZKO LANKIDEAREN NAZIOARTEKO EGUNA

• Irailak 10: SUIZIDIOAREN AURKAKO PREBENTZIORAKO NAZIOARTEKO EGUNA

Egun honen helburua suizidioa saihes daitekeela mundu mailan kontzientzatzea da. Urte honetako leloa hau da: "Minutu bat hartu. Bizitzaz aldatu".

                             BIRIKA-MINBIZIAREN EUROPAREN ASTEA

• Irailak 12: HEGO-HEGOA LANKIDETZARAKO NAZIO BATUEN EGUNA
• Irailak 15: DEMOKRAZIAREN NAZIOARTEKO EGUNA

Demokraziaren Nazioarteko Egunak beste aukera bat ematen du munduan demokrazia zertan den aztertzeko. Demokrazia prozesu nahiz helmuga bat da, eta nazioarteko komunitateak, gobernu-organo nazionalek, gizarte zibilak eta norbanakoek erabat parte hartuz eta lagunduz bakarrik gauzatu daiteke demokraziaren ideala, denok edonon horretaz gozatzeko.

• Irailak 21: BAKEAREN NAZIOARTEKO EGUNA

                            ALZHEIMER GAIXOTASUNAREN NAZIARTEKO EGUNA

• Irailak 23: USTIAPENAREN ETA EMAKUME-TRAFIKOAREN AURKAKO NAZIOARTEKO                 EGUNA

Munduko Pertsona-Trafikoaren Aurkako Koalizioaren Konferentziak 1999ko urtarrilean ezarri zuen  Dhakan, Bangladés-en, gertatu zen Emakume Konferentziarekin elkarlanean.

Gizaki-salerosketa umeetako eta helduetako salerosketan eta ustiapenean datza. Trafikatzaileek jendearen zaurgarritasuna lehertzen dute. Faktore hauengatik gertatzen da: txirotasuna, diskriminazioa, emakumeen kontrako indarkeria, etab.

• Irailak 26: ARMA NUKLEARREN ERABATEKO EZABAPENERAKO NAZIOARTEKO                           EGUNA  

     

• Irailak 28: AMORRUAREN NAZIOARTEKO EGUNA
• Irailak 29: BIHOTZAREN NAZIOARTEKO EGUNA 

URRIA

• Urriaren 5a: IRAKASLEEN EGUNA                                                                                                     1994tik ospatzen da eta irakaslearen eskubideak aldarrikatzen dute egun honetan.
  

• Urriaren 10a:BURUKO OSASUNAREN EGUNA                Buruko osasunaren eguna ospatzen da mundu osoan. Aukera horretaz baliatuta, burukogaixotasun larriak dituzten pertsonen eskubideak gogoratu eta aldarrikatu nahi dute.  

   

• Urriaren 24a:NAZIO BATUEN EGUNA                                1948tik geroztik ospatzen den eguna da,1945ean nazio batuen gutuna martxan jarri zela ospatzen duelarik.Sinatzaile gehienek dokumentu hau hartu zutenenan , Nazio Batuen Erakundea lanean hasi zen ofizialki.

Azken urtean zehar Nazio Batuak esfortzu asko egiten egon da segurtasuna eta bakearekin zerikusia duten aktibitateak hobetzeko.

• Urriaren 24tik 30era: ARMAGABETZAREN ASTEA
Urriaren 24tik 30era Nazio Batuetako organizazioak armagabetzearen astea proposatu zuen, guztioi oroitarazteko zer arrisku duen arma karrera, harekien bukatzeko ideia sakabanatzea eta jendeak ulertzea nolako garrantzia duen armagabetzearekin jarraitzea.

AZAROA

• Azaroaren 1a:Azaroaren 1ean opor nazionala da. Oporretan, eskola ez den beste egun askotan bezala, jatorri erlijiosoa du

• Azaroaren 6a: Gerra eta Gatazka Armatuetan Ingurugiroaren Esplotazioaren Prebentziorako Nazioarteko Eguna:Egun hau Nazio Batuen Batzar Nagusiak ezarri zuen gatazka armatuetan ingurumeneko kalteak kontzientziatzeko: ur-putzu kutsatuak, erretzea, baso-hondakinak, lurzoru pozoituak eta abantaila militarrak suntsitu zituzten animaliak, besteak beste.

• Azaroaren 16a: Tolerantziaren Aldeko Nazioarteko Eguna:1995. urtean UNESCOk Tolerantzia Nazio Batuen Urtearen ekimenez deklaratu zuen eta tolerantzia eta ez-indarkeriaren alde agertu zen kanpaina globala. Tolerantzia Nazioarteko Eguna urte hartan bultzatu zen.

• Azaroaren 20a: Afrikako Industrializazioaren Eguna:Afrikako industrializazio eguna, nazioarteko komunitatearen konpromisoa Afrikaren industrializazioarekin ziurtatzeko.

• Azaroaren 20a: Umearen Egun Unibertsala:Haur unibertsalaren eguna azaroaren 20an ospatu zen ofizialki, Haurren Eskubideen Deklarazioko 1959an eta 1989ko Haurren Eskubideen

• Azaroaren 25: Emakumeenganako Tratu Txarrak Gaitzesteko Nazioarteko Eguna:Emakumeen aurkako indarkeriaren aurkako Nazioarteko Eguna edo Emakumeen aurkako Indarkeriarik gabeko Nazioarteko Eguna urtero egiten da azaroaren 25ean, mundu osoko emakumeen aurkako indarkeria salatzeko eta herrialde guztietan politika eskatzeko desagerrarazteko

• Azaroaren 29a: Palestinar Herriarekiko Elkartasunaren Nazioarteko Eguna:1977. urtean, Batzar Nagusiak urtero azaroaren 29an behatu zuen urtero, Solidaritatearen Nazioarteko Eguna Palestinako Pertsonekin 32/40 PDF dokumentuan. Egun hartan, 1947an, Batzarrak 181 (II) ebazpena eman zuen Palestinako Partizioaren PDF dokumentuan.